دفاع بیوتروریسم

در آوریل 1979 در شهر سوردلوسک روسیه اتفاقی افتاد که در خلال آن مقدار زیادی اسپورهای باسیلوس آنتراسیس از یک آزمایشگاه میکروب شناسی به محیط اطراف نشت کرد. ساکنینی که در فواصل دور دست این مجتمع در جهت جریان باد زندگی می کردند ، به تب بالا و اختلال تنفسی مبتلا شده و عده ی زیادی از آنها تلف شدند . وزیر بهداشت وقت ، مردم ( و از جمله خود قربانیان) را به دلیل مصرف گوشت آلوده ملامت کرد! . در سال های بعد ، علت اصلی این اپیدمی ، موضوع مورد بحث و جدال مطبوعات بود . تجزیه و تحلیل اطلاعاتی که از منابع مختلف به دست امریکایی ها رسید ، همگی حاکی از آن بود که علت واقعه ، فقط نشن مقدار متنابهی اسپور باسیلوس آنتراسیس از آن مجتمع بود. در تابستان سال 1992 رئیس جمهور وقت روسیه اعتراف کرد که واقعه سوردلوسک ، به مجتمع میکروب شناسی نظامی مربوط بوده است . همچنین مشخص شد که اطلاعات جمع آوری شده و نتیجه گیری ها صحیح بوده است . در سال 1994 مسلسون و همکارانش در یک مقاله تحقیقاتی که چاپ شد ، گزارش دادند که تمام آلودگی واقعه 1979 در یک منطقه باریکی در چهار کیلومتری پایین دست ( در مسیر باد) مجتمع شماره 19 روسیه رخ داده بود . در این حادثه 77 بیمار شناسایی شد که 66 نفر از آنها جان خود را از دست دادند. در اگوست 1991 و به دنبال جنگ خلیج فارس، سازمان ملل متحد ، اولین بازرسی خود را از تاسیسات سلاح های بیولوژیک عراق تکمیل نمود. در دوم اگوست 1991 نمایندگان دولت عراق به اعضای تیم هفت نفره سازمان ملل اعلام کردند که تحقیقاتی در مورد سلاح های تهاجمی بیلوژیک ، مثل باسیلوس آنتراسیس ، توکسین های بوتولینم و کلستریدیوم پرفرنژنس انجام دادند . این اعترافات ، تاییدی بر نگرانی هایی بود که تا آن موقع در برخی از محافل رسمی و غیر رسمی ابراز می شد . عراق مجموعه تحقیقاتی و صنعتی وسیعی را برای دستیابی به سلاح های بیولوژیک در مجتمع سلمان و سایر مراکزی که بعدا تحریب شد ، فراهم آورده بود .

در سال 1995 اطلاعات دقیق تری در مورد تسلیجات بیولوژیک عراق در اختیار بازرسین سازمان ملل متحد قرار گرفت. عراق کارهای بسیار زیادی در مورد سلاح های بیولوژیک انجام داده و عوامل آنتراکس ، بوتولنیم، کلستریدیوم پرفرنژنس، آفلاتوکسین، زنگ گندم و ریسین را تولید کرده بود . همچنین آزمایش های صحرایی در مورد باسیلوس سوبتیلیس ، کلستریدیوم بوتولینم و افلاتوکسین انجام شده یود. عوامل بیولوژیک در مهمات و سلاح های مختلفی مانند راکت ، بمبهای R400 را با توکسین بوتولینم ، 50 بمب را با توکسین انتراکس و 16 بمب را با افلاتوکسین پر کرده ود و اماده استفاده داشت . علاوه بر اینها 13 کلاهک محصوص موشک الحسین ( اسکاد) با توکسین بوتولینم ، 10 فروند با افلاتوکسین پر شده و تکمیل بود . این سلاح ها در سال 1991 به 4 مرکز محتلف ارسال و برای شلیک آماده شدند. در مجموع عراق 19000 لیتر توسین بوتولینم ( 10000 لیتر به صورت مهمات)، 8500 لیتر کنستانتره انتراکس ( 6500 لیتر آن به صورت مهمات آماده ) و 2200 لیتر افلاتوکسین ( 1580 لیتر آن به صورت مهمات ) اماده استفاده داشت.

در خلال دو دهه گذشته ، تهدیدات ناشی از سلاح های بیولوژیک رو به افزایش نهاد. ظاهرا تعداد کشورهایی که به نحوی با سلاح های بیولوژیک مربوط هستند نیز رو افزایش است . برنامه وسیع بیولوژیک اتحاد جماهیر شوروی اینک تحت کنترل قرار گرفته است . یلستین اعلان کرد که تمام فعالیت های سلاح های بیولوژیک روسیه را متوقف کرده است ! ولی معلوم نیست که این فعالیت ها واقعا در چه مرحله ای هستند. اطلاعاتی که توسط برخی از محققان بیولوژیک متواری روسیه افشا شده است حالکی از برقراری فعالیت های تحقیقاتی وسیعی در زمینه سلاح های بیولوژیک است که اینکه وارد عرصه مهندسی ژنتیک و تولید صنعتی نیز شده اند . از طرف دیگر نگرانی هایی در مورد عامل آبله ابراز شده که نمی توان آنها را نادیده گرفت . به طور رسمی ویروس آبله تنها در دو مرکز یعنی اتلانتای امریکا و مسکو نگه داری می شوند . ولی معلوم نیست که واقعا مراکز نگهداری این ویروس منحصر به همین دو مرکز  تحقیقاتی و نگه داری امنیتی باشد .

این نگرانی عمیق به طور عموم در میان غربیها وجود که در کشورهایی که میانه خوبی با آنها ندارند، توانایی تولید جنگ افزار بیولوژیک بوجود آید و یا اینکه تعدادی از دانشمندان شوروی سابق که اینک به دنبال مشکلات مالی در کشورهای دیگر مشغول به کار هستند، یه کشورها برای دستیابی به این سلاح ها کمک کنند. مثلا در 1998 عراق ( صدام حسین) متهم شد که گروهی از دانشمندان جنگ بیولوژیک خود را به لیبی فرستاده است تا به آن کشور در راه اندازی مجمتع سلاح های بیولوژیک تحت پوشش کارخانه داروسازی کمک کنند . در گزارشی که نوامبر 1997 منتشر شد وزارت دفاع آمریکا برخی کشورها مثل لیبی، عراق، ایران، و سوریه را به تلاش برای دستیابی به سلاح های کشتار جمعی متهم کرد.

امروزه احتمال کاربرد بیوتروریستی عوامل بیولوژیک علیه شهروندان غیرنظامی به یک نگرانی عمومی و بین المللی تبدیل شده است . گزارش شده است که بعضی از گروههای ناراضی در تلاش هستند که میکروارگانیسم های به خصوصی را به دست آوردند. در سال 1995 از عامل «سارین» در حمله بیوتروریستی متروی توکیو استفاده شد. به این ترتیب ، همه متوجه شدند که سازمان های تروریستی نیزز به دنبال خواص کاربردی عوامل شیمیایی و بیولوژیک پی برده اند وبه دنبال ارزیابی آنها در چند مورد تلاش کرده بودند توکسین بوتولینیمو انتراکس را در میان مردم منتشر کنند. در برخی از شهرهای کشورهای عربی و امریکا سازمان های دفاعی دست کار شده اند و گروههای را در این مناطق تشکیل داده اند تا در مواقع حملات بیوتروریست به توانند به سرعت اقدامات لازم رانجام دهند. در بعضی کشورها در چندسال اخیر گروه هایی متشکل از امدادگران ویژه، کادر بهداشتی عمومی، پزشکان متخصص (عفونی) و نیروهای انتظامی برای رویارویی با حملات بیوتروریستی به وجود آمده اند و مانورهایی نیز به انجام رسانده اند.