عوامل بیولوژیک ویروسی (قسمت اول - معرفی)
ویروسها سادهترین میکروارگانیسم ها هستند که از یک نوکلئوکپسید پروتئینی محتوی ماده ژنتیکی (DNA یا RNA) تشکیل شدهاند. علاوه بر اینها در برخی از ویروسها یک پوشش لیپیدی از خارج، مجموعه ویروسی را پوشانده است. اندازه ویروسها بسیار کوچکتر از باکتریهاست (دو صدم تا دو دهم میکرومتر). ویروسها نوعی انگل اجباری داخل سلولی هستند که فاقد سیستم اختصاصی برای متابولیسم هستند. از نظر دستگاه سنتتیک به سلول میزبان خود وابسته هستند.
بنابراین، ویروسها برخلاف باکتریها، بر روی محیطهای غذایی، قابل کشت نبوده و برای تکثیر خود، نیازمند سلول زنده هستند. سلولهای میزبان میتوانند انسانی، حیوانی، گیاهی و یا حتی باکتریایی باشند. هر نوع ویروس برای تکثیر به میزبان مخصوص خود نیازمند دارد؛ به این علت که ارتباط خاص بین ویروس و میزبان برقرار میشود. سلولهای مناسب رشد ویروسها میتوان در محیطهای کشت تکثیر و سپس آنها را با ویروسهای مورد نظر آلوده کرد. طریقه دیگر کشت ویروسها آن است که آنها را روی پردههای کوریوالانتوئیک تخم مرغ جنین دار کشت دهیم. کشت و تکثیر ویروسها پر هزینه و نیازمند زمان است. تکثیر ویروس در داخل سلول میزبان، تغییراتی را به وجود میآورد که نهایتاً به مرگ منجر خواهد شد. در این نوشته تنها سه نوع ویروس که میتوانند به عنوان عامل بیولوژیک، مورد استفاده قرار گیرند یعنی آبله، آلفا ویرو سها (انسفالیت اسبی) و ویروس تب هموراژیک مورد بحث قرار خواهند گرفت.
آبله
تظاهرات بالینی آبله با ناخوشی عمومی، تب، لرز، سفتی عضلات، استفراغ، سردرد و کمر درد شروع میگردند. دو تا سه روز بعد، ضایعات پوستی پدیدار میشوند که سریعاً به مأکول و پاپول و نهایتاً به پوسچول تبدیل میگردند. ضایعات، بیشتر روی دستها و پاها و صورت ظاهر میشوند و به صورت همزمان ظاهر میشوند.
به کمک میکروسکوپ الکترونی و نوری نمیتوان واریولا (عامل آبله) را از واکسینیا، آبله گاوی و آبله میمونی تشخیص داد. البته با تکنیکهای PCR که دقیقتر هستند، میتوان واریولا را از سایر ارتوپوکس ویروسها تمییز داد. در حال حاضر داروی موثری برای درمان آبله وجود ندارد و درمان آن عمدتاً بر درمان علامتی مبتنی است. در کلیه افرادی که احتمال آلودگی آنها وجود دارد باید فوراً واکسیناسیون و یا یادآور طبق برنامه انجام شود.
در خلال 17 روز متعاقب آلودگیهای قطعی و احتمالی، تمام مقررات مربوط به ترشحات بزاق آلوده و یا بازدم آلوده باید رعایت گردد تا زمانی که تمامی اشخاص آلوده و بیمارها تشخیص داده شده و در خلال این مدت تحت قرنطینه قرار داده شوند. تمامی بیماران باید آلوده کننده تلقی شوند. در بین شهروندان، اجرای عملیات قرنطینه در بین تمامی افراد مشکوک، غیر عملی به نظر میرسد. راه عملیتر این است که دمای بدن این افراد به صورت روزانه مورد کنترل واقع شود. افزایش تب به بیش از 38 درجه سانتیگراد در خلال 17 روز، متعاقب تماس با بیمار آبلهای باید به منزلهی آغاز بیماری آبله در شخص جدید تلقی شود. در این صورت شخص باید بلافاصله جداسازی شده و تا زمانی که مورد آبله تایید و یا رد گردد، این ایزولاسیون ادامه یابد. در صورت ثبوت آبله، تا زمانی که تمامی ضایعات ناشی از زخمها، جدا شده و بریزند، این وضعیت (ایزوله بودن بیمار) ادامه خواهد داشت.
انسفالیت اسبی ونزوئلایی
دوره کمن عفونت انسفالیت اسبی ونزوئلایی حدود یک تا شش روز است. بیماری سیستمیک حاد (تب زا) در برخی مبتلایان (چهار درصد کودکان زیر یک درصد بزرگ سالان) به انسفالیت منتهی میگردد. درد عمومی، تب شدید، لرز، سردرد حاد، فتوفوبی و درد عضلانی که همگی به مدت 24-72 ساعت ادامه دارند از علائم اولیه بیماری هستند. تهوع، استفراغ، سرفه، گلو درد و اسهال ممکن است، علائم اولیه را همراهی کنند. یک تا دو هفته وقت برای بهبودی دردهای عمومی و بی اشتهایی لازم است. متعاقب تک بیولوژیک درگیری اعصاب مرکزی، موربیدیته و مورتالیته افزایش خواهد یافت.
تشخیص کلی بر مبنای یافته های بالیتی و اپیدمیولوژیک استوار بوده، ولی یافته های معاینات پزشکی فیزیکی اختصاصی نیستند. در شمارش گلبول های سفید لکوپنی و لنفوپنی شدید، ملاحضه می گردد. از نمونه سرم بیماران و در مواردی از سواپ گلوی آنها می توان ویروس را ایزوله نمود. در دو نمونه متوالی سرم، آنتی بادی خنثی کنننده آنتی بادی احتصاصی مربوط ه VEE نشان دهنده عفونت جدید است.
درمان این نوع انسفالیت تنها علامتی است. برای رهایی از سردرد و سایر دردهای عمومی در VEE های معمولی از ضد دردهای عمومی استفاده می شود. بیمارانی که در دارای انسفالیت می شوند، ممکن است نیازمند درمان های ضد بیهوشی و مراقبت های ویژه و نظارت دقیق بر تعادل الکترولیت ها و نیز ونتیلاسیون مناسب بوده و باید آلودگی های ثانویه باکتزیایی و مشکلات ناشی از آنها مد نظر باشد.
اخیرا نوعی واکسن (ویروس ضعیف شده) در مقیاس تحقیقاتی ساخته شده است. واکسن نوع دومی (ویروس کشته شده با فرمالین) نیز در دسترس است که برای یادآوری در افرادی که واکسن اول را دریافت نموده اند، به کار می رود. هیچ نوع ایمنوپروفیلاکسی پس از تماس وجود ندارد. در حیوانات آزمایشگاهی آلفا انترون و ایجاد کننده ی چند گانه انترفرون به عنوان پروفیلاکسی، بعد از تماس موثر بوده اند؛ ولی نتایجی راجع به کاربردهای کلینیکی آن در انسان در دست نیست. قرنطینه و ایزولاسیون بیماران ضروری نیست. موقعی که بیمار دارای تب است، کنترل ناقلین به همراه رعایت احتیاط و مقررات کلی مثمر ثمر خواهد بود. دلایلی دال بر انتقال مستقیم و غیر مستقیم (انتقال از اسب به انسان) در دست نیست. ویروس عامل بیماری، با حرارت (80 درجه سانتیگرادبه مدت 30 دقیقه) و ضد عفونی کننده های متعارف از بین می رود.
ما نه طرفدار تروریسم هستیم و نه از هیچ تروریستی حمایت می کنیم. ملت ایران از تروریست ها ضربه خورده و از آنها متنفر است